Laatst gewijzigd op 14 juni 2023

Het centrum van Voorschoten biedt voor elk wat wils. Er zijn supermarkten, een ruim aanbod van allerhande winkels, goede restaurants en fijne terrassen voor een lekkere kop koffie. Op de Voorstraat wordt de levendige weekmarkt georganiseerd en in de kerken worden regelmatig activiteiten georganiseerd. Toch maakt de gemeente momenteel een ‘ontwikkelvisie’ voor het centrum. Wat is een ontwikkelvisie precies? Wat staat daar dan zoal in? En wat gaat u ervan merken?

Voorschoten verandert en gaat nog meer veranderen. In het centrum is dit nu al te merken aan de ontwikkelingen in het winkelaanbod. De snelle opkomst van webshops, de lockdowns tijdens corona en de komst van de Westfield Mall of the Netherlands in Leidschendam hebben invloed op de winkels in ons centrum. Winkeliers moeten anders gaan werken voor dezelfde omzet.

Aan de andere kant is er de consument. Waar die eerder naar het centrum moest voor sommige boodschappen, kunnen deze boodschappen nu vanuit huis gedaan worden. De klant hóéft niet naar het centrum, maar kan de keuze maken dit te willen.

Bruisend dorpscentrum

Voorschoten is een gemeente die, meer dan andere gemeenten, vergrijst. Veel senioren wonen nu in een eengezinswoning en de verwachting is dat over twintig jaar deze woningen worden bewoond door werkenden en gezinnen. Dat leidt bijvoorbeeld tot meer thuiswerkers, en meer vraag naar kleinschalige werklocaties en plekken voor mobiel werken.

Dit soort locaties zijn er in Voorschoten nu onvoldoende. Een bruisend stadscentrum is belangrijk om deze groep ook op doordeweekse dagen in Voorschoten te houden. Een ommetje vanuit de thuiswerkplek naar het centrum tijdens de lunch voor een kopje koffie óf een klein boodschapje, moet een prettige en inspirerende onderbreking zijn.

Woningvraag

Er zijn ook senioren die willen verhuizen van de eengezinswoning naar een gelijkvloerse woning. Voor hen zijn nu niet genoeg appartementen in Voorschoten. Datzelfde geldt voor starters: ook zij hebben moeite een woning te vinden.

Het woningtekort betekent dat Voorschoten de komende jaren extra woningen moet bouwen. En het is dan ook logisch om juist voor ouderen en starters te gaan bouwen. Veel senioren en starters vinden het centrum een aantrekkelijke plek om te wonen. De nabijheid van winkels, horeca en Berkhoutpark máken het centrum ook tot de plek waar alles is. Het centrum wordt hun verlengde huiskamer.

Functie centrum

Dit alles is een optelsom die ertoe leidt dat de functie van het centrum verschuift. Waar het centrum tot nu toe vooral de plek is geweest voor winkelen, zal het centrum in de toekomst meer gelegenheid geven voor ontmoeten, ontspannen en lokale kleur. Dát onderscheidt een dorpshart van een webshop of overdekt winkelcentrum.

Voorschoten moet een aantrekkelijke bestemming voor, hoofdzakelijk, de eigen inwoners worden. En dat zorgt op den duur voor meer aanloop bij de winkels en meer publiek voor kleine culturele evenementen. Het is een opwaartse spiraal. Want meer publiek betekent dat de winkelstraten weer aantrekkelijker worden voor nieuwe winkels, bedrijven of horeca.

Hoe werkt de ontwikkelvisie?

De gemeente kan deze verandering niet zelf realiseren. De gemeente opent namelijk zelf geen café-restaurant en bouwt ook geen woningen. Maar de gemeente heeft daar wel invloed op via het bestemmingsplan of, in de toekomst, het omgevingsplan. Een visie, zoals de ontwikkelvisie waar de gemeente nu aan werkt, is een belangrijke bouwsteen en geeft aan wat de gewenste richting is.

Die ontwikkelvisie stelt de gemeente nu op samen met belanghebbenden en belangstellenden. Tegelijkertijd: de gemeente is niet helemaal afhankelijk van anderen voor de visie. Zo kan de gemeente de openbare ruimte en het groen zelf aanpassen.

Eerste ideeën

Er zijn wat eerste ideeën over wat er in de ontwikkelvisie moet komen. Zo kan de openbare ruimte netter worden ingericht. Er kan meer horeca komen. De wens bestaat (al langer) voor een plein voor kleinere evenementen.

In de aanloopstraten kan meer lichte bedrijvigheid komen om daarmee meer ondernemers aan Voorschoten te binden en op sommige plekken waar herontwikkeling mogelijk is, ligt het voor de hand te kijken of er woningen kunnen komen voor senioren of starters. Ook het autoverkeer en parkeergelegenheid in het centrum is een onderwerp waarop gestudeerd wordt.

Bijzondere thema’s

In de ontwikkelvisie krijgen ook een aantal bijzondere thema’s een plek. Bijvoorbeeld het tegengaan van ‘hittestress’. In de zomer kunnen stenige of geasfalteerde ruimtes extreem heet worden. Terwijl het juist op hete dagen fijn is om buiten verkoeling te vinden. Meer dan vroeger houden we nu rekening met deze hittestress als we onze buitenruimten opnieuw inrichten. Door waar dat kan te zorgen voor extra schaduw, extra water, groene gevels of daken en extra wind.

Inclusiviteit

Een ander belangrijk onderwerp is de toegankelijkheid van de openbare ruimte. Het centrum is van iedereen. Daarom moet ook iedereen er kunnen komen, ook mensen die verminderd mobiel zijn. In de ontwikkelvisie is daarom extra aandacht voor de inclusiviteit.

Hoe maak je een ontwikkelvisie?

Begin 2021 heeft adviesbureau Blaauwberg de gemeenteraad geadviseerd over de strategische richting voor het centrum. Deze richting is in dit artikel kort weergegeven. Er is besloten dit uit te werken in een ontwikkelvisie zodat deze gewenste strategie door kan werken in concrete plannen. In de ontwikkelvisie verfijnen we wat op welke plaats kan, en welke andere onderwerpen ook belangrijk zijn.

Participatie

Om dit goed te doen is het nodig om gebruik te maken van kennis en ervaring van veel verschillende partijen. Dit zijn bijvoorbeeld vastgoedeigenaren, organisaties ter bescherming van het cultureel erfgoed, ondernemersverenigingen en inwoners van Voorschoten. De lijst van belanghebbenden is langer dan nu genoemd. In de eerste fase van het maken van de ontwikkelvisie worden deze partijen gesproken om hun ideeën over het centrum te horen. In de vervolgfasen worden de dilemma’s nader uitgewerkt met behulp van de ideeën van de belanghebbenden en belangstellenden.

De eerste fase (gesprekken met alle partijen) is inmiddels afgerond. Er zijn eind augustus diverse gesprekken gevoerd. Ook stond de gemeente met een informatiekraam op de vrijwilligersmarkt.

Bijeenkomst in Kruispuntkerk

Circa 50 inwoners, ondernemers en belangstellenden gingen in gesprek over de toekomst van het centrum van Voorschoten. Dat deden ze woensdag 22 maart in de Kruispuntkerk. Na een presentatie van stedenbouwkundig bureau KuiperCompagnons bogen de deelnemers zich gezamenlijk over de eerste schetsen.

Planning

De ontwikkelvisie zal 15 juni 2023 behandeld worden in de commissie Burger & Bestuur. De gemeenteraad zal hierover dan op 6 juli 2023 een besluit nemen.

Contact

Bij vragen kunt u contact opnemen met Els Rietmulder via telefoonnummer 14071 of via centrum@voorschoten.nl.

Presentatie Kuiper compagnons